Het huwelijk van de profeet Mohammed met Khadijah

Door: Dr. Ahmed El-Kadi vertaald door Oem Mohammed

Dr. El-kadi is een gerespecteerde moslimleider, zowel in Noord-Amerika als in het buitenland. Hij is actief geweest in vele locale, nationale en internationale islamitische organisaties. In Noord-Amerika heeft hij posities aangenomen van leiderschap in MAYA, ISNA, MYNA en IMA. Momenteel verblijft hij in Panama City, waar hij behulpzaam is in het oprichten van een fulltime islamitische school (met een islamitisch onderwijsprogramma) en een medisch onderzoeksinstituut die de effecten/voordelen van de Profetische geneeswijzen onderzoekt. Van beroep is hij een (gepensioneerde) hartchirurg.

De periode van het familieleven van de profeet gedurende zijn huwelijk met zijn eerste vrouw Khadijah, kan worden beschouwd als het prototype van een islamitisch familieleven. Dit houdt in dat we deze periode dienen te zien als een ideaal of voorbeeld voor familierelaties, gebruiken en houdingen die we dienen na te volgen.

Van elk aspect van deze verhouding is er een les d geleerd moet worden, beginnend met de omstandigheden die zijn aanvang omringt, gevolgd door de vele vreugdevolle en droevige incidenten die bij ons bekend zijn die deze periode van het leven van de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) vulden.

Vanwege ons doel om dit beknopt te houden zullen er slechts een aantal specifieke observaties besproken worden.

De eerste observatie heeft betrekking op de omstandigheden die het begin van dit huwelijk omringden. De leeftijd van de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) was 25 jaar, hetgeen waarschijnlijk de optimale leeftijd is voor een huwelijk voor een man. Khadijah was 40 jaar, oud in die tijd.

Dit punt moet veel betekenen, het is om aan te tonen dat de traditionele verwachting, dat de leeftijd van de vrouw dicht bij, of iets minder moet zijn dan die van de echtgenoot niet altijd waar hoeft te zijn. Wat werkelijk telt is niet de leeftijd maar de volwassenheid en de verenigbaarheid. Een ander punt van deze observatie is het feit dat de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) onafhankelijk, voordelig in dienst en zeer succesvol was. Zijn effici�nte werk uitvoering en uitstekende zakenbekwaamheid was eigenlijk ��n van de hoofdredenen dat Khadijah zich aangetrokken voelde tot hem. Alhoewel Khadijah rijk en bevoegd was om het huishouden te steunen, ging de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) door met werken en produceren. Dit is een ander punt van hoe onze mannen dienen te zijn, dat hij in staat moet zijn om voor zijn familie te zorgen. Een derde punt is het feit dat Khadijah degene is die de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) benaderde voor het huwelijk middels haar vriendin, Nafisah. Veel moslims vinden dat het niet gepast is voor een meisje of haar voogd om een man te benaderen voor een huwelijk, zij vinden dat de man degene is die om de hand van het meisje moet vragen. Het voorbeeld van het huwelijk van de profeet met Khadijah toont ons dat zo�n traditie slechts een zaak is van valse trots. Het is wel gepast voor een vrouw dat een huwelijk wenst, of voor haar voogd, om een bevoegde kandidaat te benaderen voor het huwelijk, zolang dit op een fatsoenlijke, gepaste manier wordt gedaan. Het moet eigenlijk de taak van de ouders zijn om naar gepaste, rechtschapen echtgenoten te zoeken voor hun dochters, aangezien deze rechtschapen echtgenoten tegenwoordig moeilijk te vinden zijn.

Een andere observatie heeft betrekking op de soort van relatie en houding tussen de profeet Mohammed (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) en Khadijah. Deze familierelatie werd gekenmerkt door liefde, respect en waardering; door hard werken, steun en samenwerking; en bovendien door ongekende loyaliteit dat tot het einde van het leven van de profeet voortduurde, zelfs na de dood van Khadijah. Hoe verkreeg de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) zo een prachtige verhouding?

Zij kunnen hun zachte gevoelens aan buitenstaanders uiten en hun beste gedrag aan vreemdelingen tonen, maar wanneer zij met elkaar omgaan veronderstelt een ieder van hen dat de ander haar of zijn gevoelens al kent. Zij beschouwen de gevoelens van elkaar als iets vanzelfsprekends. Als elke partner het beste van hemzelf of haarzelf aan zijn/haar partner zou laten zien, dan zullen veel wankele huwelijken weer gezond en succesvol worden. De profeet Mohammed (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) gaf ons het beste voorbeeld in dit opzicht. Hij toonde altijd zijn beste kant aan zijn familie. Hij vroeg de gelovigen altijd goed te zijn tegen hun families en wanneer het op goede daden neerkwam dan dient men eerst te beginnen met degenen met wie hij belast is.

Een ander aanwijzing voor het realiseren van een ideale familierelatie zoals die tussen de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) en Khadijah bestond was de wederzijdse raadgeving en steun. Er zal ��n incident geciteerd worden om een aanwijzing te geven: "Het was de tijd toen de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) de eerste openbaring ontvangen had. De grootheid en de impact van dit incident was zo groot dat het hem letterlijk van streek maakte. Naar wie ging hij toen voor raadgeving en steun in zo�n moeilijke tijd? Ging hij naar zijn beste vriend? Of naar zijn advocaat? Of naar zijn professor of adviseur? Of naar de ouderen van de gemeenschap of stam? Niemand van dezen. Hij ging naar zijn vrouw Khadijah. Hij vroeg haar om steun en haar mening en hij wist blijkbaar wat hij deed. Zij antwoordde op de meest gepaste wijze. Zij bezwijmde niet en raakte niet in paniek. Ze hielp hem op de meest gepaste en ondersteunende manier en ze vulde hem met vertrouwen. Er werd van haar geciteerd: "Wees standvastig en heb goed nieuws. Bij Degene die Khadijah�s ziel in Zijn hand heeft, ik wens dat jij de profeet van deze natie wordt. Bij God, God zal jou nooit in de steek laten. Jij bent vriendelijk tegen verwanten, waarheidlievend in jouw woord, je draagt de zwakken, je bent een gastheer voor jou gasten en je steunt de bedroefde."

Men zou zich af kunnen vragen: �wat wil dit ene incident zeggen?� Het betekent zeer veel. Dit soort van wederzijds vertrouwen en confidentie ontwikkelt zich niet meteen. Het is eerder het resultaat van vele jaren van blootstelling, beproeving en oefening.

In zo�n uitdagende en moeilijke situatie zou de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) geen raad en steun vragen van iemand die hij niet vertrouwde of van tevoren beproefd had. Het punt dat gemaakt dient te worden is dat de echtelijke raadgeving en steun tussen huwelijkspartners een essentieel ingredi�nt voor een succesvol familieleven is. Het is geschikt voor twee doelen: ten eerste is dat een zeer gebruikelijke bron van raad en steun eerder benut dan verkwist moet worden. Ten tweede zal de geraadpleegde partner vertrouwen ontwikkelen, alsook in de zin van participatie en waardering, hetgeen de familiebanden nog meer zal versterken.

Een andere aanwijzing was de deelname van de profeet in de activiteiten van zijn familie, het geven van een helpende hand wanneer hij maar kon. Toen �Aisha gevraagd werd: "Wat deed de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) in huis?� Antwoordde zij: "Hij was betrokken in het onderhoud van zijn familie en wanneer de tijd voor het gebed aanbrak waste hij zich en ging vervolgens uit voor het gebed." Helaas voelen mannen dit als iets onder hun waardigheid om deel te nemen aan huiswerk. Het is waar dat het huis en het huishouden gewoonlijk het domein en verantwoordelijkheid van de vrouw is, maar een helpende hand van een man kan van grote waarde zijn. Aan de ene kant zal het de man helpen om de taken en problemen van zijn vrouw te begrijpen en te waarderen. Aan de andere kant zal het zijn interesse en zorg aan zijn vrouw signaleren. Daarnaast zal zijn gedrag een voorbeeld zijn voor de kinderen, die zouden kunnen denken dat huiswerk alleen iets voor moeders is. Soms zullen de diensten van de echtgenoot niet nodig of uitvoerbaar zijn. Hier zijn gebaren van welwillendheid en bereidwilligheid om te helpen het enige wat nodig is. In zo�n geval is elke tijd die hij kan besparen om zijn familie te onderhouden goed besteedde tijd. Natuurlijk kan de verzorgde dienstbaarheid fysiek, spiritueel of intellectueel zijn.

Een andere aanwijzing was het respect van de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) voor zijn familie. �Aisha(ra) zei: "De boodschapper van Allah (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) heeft nog nooit een vrouw of een slavin geslagen, en hij heeft nog nooit iets met zijn hand geslagen behalve dan wanneer hij voor de zaak van Allah vocht." Alhoewel fysieke discipline in een crisis en wanneer men met onontwikkelde personen te maken had vereist of gerechtvaardigd zou kunnen zijn, waar billijkheid en logica van geen waarde zijn, raadde de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) altijd deze vorm van actie af. De normale behandeling van onontwikkelde personen dient gebaseerd te zijn op logica, billijkheid en een goed begrip. Het grootste wonder van de profeet Mohammed (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) is de Qor-aan, hetgeen een boodschap is voor het verstand van alle mensen. Het is de islamitische benadering om het verstand voornamelijk goed te gebruiken en eerder te redeneren dan de persoon te verlammen en te overweldigen door fysieke middelen. Wanneer het aankomt op correcte handeling, dan zou een serieus woord, blik of gebaar veel effectiever en zelfs pijnlijker zijn dan slaan met een zweep. Fysieke middelen worden bewaard voor degenen die niet genoeg verstand bezitten om te begrijpen. Wanneer slaan binnen deze grenzen gebruikt dient te worden, leert de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) ons dat iemand niet moet pijnigen en dat men het gezicht moet vermijden. De profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) geeft ons echter een wonderbaarlijke aanmaning: "De beste onder jullie slaat niet." Er is inderdaad een grote boodschap in deze korte mededeling.

Een andere aanwijzing naar het succesvolle huwelijk was de stabiliteit en goede geloof van de partners wanneer zij geconfronteerd werden met moeilijkheden en kwellingen. Veel echtgenoten en echtgenotes worden door frustratie en wanhoop getroffen wanneer zij moeilijke problemen tegen komen.

Sommigen verliezen de controle en begeven het volledig. Veel families vallen uit elkaar na het verlies van geld, faillissement van zaken of enig ander soort van trauma. De profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) en zijn vrouw werden met een grote hoeveelheid van moeilijkheden geconfronteerd, inclusief het verlies van kinderen (vooral het verlies van jongens in een maatschappij dat gewoon was om meisjes uit schaamte te doden). Bovendien leden zij aan de afstoting en vervolging die door hun eigen mensen werd opgelegd. Hun respons bestond niet uit het begeven of opgeven. Deze moeilijkheden verhoogde waarschijnlijk hun vastberadenheid om hun krachten te bouwen om de moeilijkheden aan te kunnen. Deze aanwijzing dient een goede les te zijn voor alle huwelijkspartners die door de geringste huivering in hun familieleven gaan wankelen.

Een ander kenmerk van de verhouding tussen de profeet Mohammed (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) en zijn vrouw Khadijah was zijn ongekende loyaliteit aan haar. Loyaliteit is eigenlijk een oorzaak en een resultaat van de ideale echtelijke verhouding die tussen hen bestond. Loyaliteit is niet alleen het ontbreken van bedrog, of het ontbreken van het hebben van extra-echtelijke relaties. Loyaliteit kan een doorgaande positieve houding zijn die geuit kan worden in veel handelingen, woorden en gebaren. De voortvloeiende versterking van persoonlijke relaties tussen de partners zal andersom hun loyaliteit tegenover elkaar vermeerderen. De profeet Mohammed (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) bleef tot het einde van zijn leven trouw aan Khadijah, lang na haar dood. �Aisha had de gewoonte om te zeggen dat zij op geen enkele vrouw meer jaloers was dan op Khadijah, alhoewel Khadijah al dood was, omdat de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) altijd de beste herinneringen aan haar had. De profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) had ook een speciaal soort van gevoel tegenover elk persoon waar Khadijah van hield.

Een ander kenmerk van het gelukkige huwelijk met Khadijah was dat het geen rustige en makkelijke was. Naast liefde en genegenheid was er een grote hoeveelheid van strijd en hard werken om de boodschap van de islam te verspreiden.

Toen de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) de tweede openbaring ontving: "O gij die u omhult! Sta op en waarschuw�" (Qor-aan 74, 1-2) die hem van zijn slaap ontwaakte, zwaar ademend en overvloedig zwetend, benaderde zijn vrouw Khadijah hem vriendelijk om terug naar bed te gaan om wat te slapen en uit te rusten. Zijn antwoord was: "O Khadijah, de tijd voor slaap en rust is voorbij. Jibriel heeft mij bevolen om de mensen te waarschuwen en op te roepen naar Allah en Zijn aanbidding. Wie moet ik oproepen? En wie zal mij antwoorden?" Khadijah troostte hem en verklaarde verlangend haar islam en haar acceptatie van het profeetschap van haar man. Vanaf toen was het net een da�wahteam, dat zich samen inspande voor de zaak van Allah. Deze les is voor elke familie, waar ��n partner overstuur en bezorgd is omdat de andere partner hard moet werken voor de zaak van Allah. Het zou zaken veel makkelijker maken als beide partners dit werk samen deden en hun eigen da�wahteam zouden starten. Een deel van het da�wahwerk zal natuurlijk naar hun eigen persoonlijke opvoeding en onderwijs van hun kinderen gaan. Door het op deze manier te doen zullen de frustraties afnemen en zal het geluk en plezier groeien.

De boven genoemde aspecten en vele andere die allemaal hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de prachtige verhouding tussen de profeet Mohammed (Allah's vrede en zegeningen zij met hem) en zijn vrouw Khadijah. Het huwelijk met Khadijah was een �huwelijk met ��n vrouw�. Gedurende 25 jaren van het bloeitijdperk van de profeet (Allah's vrede en zegeningen zij met hem), en in een tijd en plaats waar onbeperkte polygamie wel acceptabel was en tot de dood van Khadijah bleef het een monogaam huwelijk. Zou het die Goddelijke wijsheid zijn die dit aspect als ��n van de kenmerken van dit �model huwelijk� voor ons allen wil om onder normale omstandigheden na te volgen?